Wykład przeznaczony jest dla studentów I roku I stopnia Informatyki na WPPT.
Odbywa się w środy w godz. - oraz czwartki w godz. - w sali 130/C13.
Na stronie tej znajdziesz informacje o zasadach zaliczenia, literaturze, listę zadań oraz realizowanym materiale.
Na ćwiczeniach odbędą się trzy 45 minutowe kolokwia. Na każdym z nich dostaniecie do zrobienia 4 zadania. Za każde z nich będziecie mogli otrzymać do 4 punktów. Dodatkowo możecie dostać 12 punktów za aktywność na ćwiczeniach.
Ocena końcowa (C) z ćwiczeń będzie wystawiana za pomocą następującej tabelki:
Pkt
0..29
30..34
35..39
40..44
45..49
50..54
55..60
C
2.0
3.0
3.5
4.0
4.5
5.0
5.5
Egzamin
Termin I: 06.02.2019 (czwartek), godz. 11:00-13:00, sala 322/A1
Termin II: 13.02.2019 (czwartek), godz. 11:00-13:00, sala 322/A1
Do egzaminu muszą przystąpić wszyscy (włącznie z osobami, które dostały 5.5 za ćwiczenia).
Do egzaminu w terminie II przystąpić mogą tylko te osoby, które z egzaminu w pierwszym terminie otrzymały ocenę ndst (nie będą one miały wpisanej oceny do systemu Edukacja) - ale mam nadzieję, że takich osób nie będzie.
Na egzamin proszę przynieść kilka kartek papieru formatu A4.
Na egzaminie dostaniecie do zrobienia 5 zadań. Za każde z nich będziecie mogli otrzymać do 6 punktów. Ocena (E) z egzaminu będzie wystawiana za pomocą następującej tabelki:
Pkt
0..14
15..17
18..19
20..22
23..24
25..27
28-30
E
2.0
3.0
3.5
4.0
4.5
5.0
5.5
Do indeksu zostanie wam wpisana ocena $K$ wyznaczana za pomocą następującego wzoru:
$$
K = \begin{cases} \max\{E,\frac{E+C}{2}\} &: E\geq 3\\ 2.0 &: E=2.0\end{cases}
$$
Zadania z pierwszego terminu ze szkicami rozwiazań: LiSF201920Egz01.pdf.
Część z Was fantastycznie poradziła sobie z tymi zadaniami.
Oto kilka uwag na temat typowych błędów i usterek:
Jeśli ktoś użył wzoru $|A\cup B| = |A|+|B|-|A\cap B|$ dla dowolnych zbiorów, to otrzymywał 0pkt za całe zadanie; ten wzór jest prawdziwy (ma sens) tylko dla zbiorów skończonych
Część osób rozwiązując zadanie 4 podało sam wynik końcowy. Nawet jeśli był on poprawny, to za brak uzasadnienia dostawało się 0 pkt. W zadaniu tym chodziła mniej więcej o coś takiego: jeśli $x\in[0,1)\cap\QQ$, to istnieje nieskończenie wiele $n$ takich, że $x \in A_n$; a to wynika z tego, że każda liczba wymierna ma nieskończenie wiele reprezentacji jako ułamek.
Unikajcie takich argumentów (przykład: Zadanie 2): |A| mogę wybrać na $\mathfrak{c}$ sposobów, $|B|$ mogę wybrać na $\mathfrak{c}$ sposobów, więc ...; to nie jest precyzyjne sformulowanie; poprawne rozumowanie przebiega mniej więcej tak
$$
|Z| = ... = |P(\NN)\times P(\NN)| = \mathfrak{c}\cdot \mathfrak{c} = \mathfrak{c}~.
$$
Zadania z drugiego terminu ze szkicami rozwiazań: LiSF201920Egz02.pdf.
Część osób podeszła do tego egzaminu grupowo.
Na przykład grupa 019256626, 019257261, 019249103, 019251521, 019249671, 019256638 odpowiedziała grupowo na 17 punktów. Niestety, po podzieleniu liczby 17 przez 6 wychodzi 2.833..., a to jest zdecydowanie za mało na ocenę 3.0.
Literatura
Podstawowa
K. Kuratowski, Wstęp do teorii mnogości i topologii, PWN,
W. Marek, J. Onyszkiewicz, Zbiór zadań z logiki i teorii mnogości, PWN,
Def. Formuła jest w postaci konjunkcyjno normalnej (CNF) jeśli jest alternatywą formuł które są koniunkcjami literałów
Def. Formuła jest w postaci dyzjunkcujno normalnej (DNF) jeśli jest koniunkcją formuł które są klauzulami (czli alternatywami literałów; inna nazwa: dyzjunktów).
Tw. Dla każdej formuły $\phi$ istnieją formuły $\psi$ i $\eta$ takie, że $\phi \equiv \psi \equiv \eta$ oraz $\psi$ jest w postaci DNF zaś $\eta$ jest w postaci CNF.
Formuła $\psi$ jest spełnialna jeśli istnieje waluacje $\pi$ taka, że $\pi(\psi) = 1$
Rozmiar formuły: $len(\phi)$ = długość fromuły interpretowanej jako napis
Problem P=NP: czy istnieje algorytm $\mathbb{A}$ oraz wielomian $w(x)$ taki, że
dla dowolnej formuły $\phi$ w postaci DNF mamy
$\mathbb{A}(\phi)=1$ wtedy i tylko wtedy, gdy $\phi$ jest spełnialna
algorytm $\mathbb{A}$ na formula $\phi$ działa w czasie $w(len(\phi))$
Notatki:
09.10.2019: Rachunek Zdań - III
Przykłady tautologii i ich zastosowanie do upraszczania kodów programów
Zastosowanie operacji $\oplus$ do kodowania informacji: $code(x) = x \oplus a$; $decode(x) = x \oplus a$;
$$
decode(code(a)) = (x\oplus a)\oplus a) = x \oplus (a \oplus a) = x \oplus \bot = x
$$
Notatki:
10.10.2019: Rachunek Zdań - IV
Wykład prowadził dr Marcin Michalski.
Def. $\{\phi_1,\ldots,\phi_n\}\models \psi$ jeśli dla dowolnej waluacji $\pi$ takiej, że $\pi(\phi_1)=\ldots=\pi(\phi_n) = 1$ mamy również $\pi(\psi)=1$.
Twierdzenie. Następujące zdania są równoważne:
$\{\phi_1,\ldots,\phi_n\}\models \psi$
$\models (\phi_1\land\ldots\land\phi_n) \to \psi$
Przykład (Modus Ponens): $\{\phi,\phi\to\psi\}\models \psi$
Przykład (Rezolucja): $\{\phi \lor \alpha, \neg\phi\lor\beta\}\models \alpha \lor \beta$
Tw. $(a,b) = (c,d)$ wtedy i tylko wtedy, gdy $(a=c) \land (b=d)$
Składowe rodziny $\{A_1,\ldots, A_n\}$: zbiory postaci $A_1^{\epsilon_1} \cap \ldots A_n^{\epsilon_n}$, gdzie $\epsilon_1, \ldots, \epsilon_n \in \{0,1\}$ oraz $A^0=A$ i $A^1 = A^c$
Notatki:
23.10.2019: Zbiory i kwantyfikatory
Def. (iloczyn kartezjański): $A\times B = \{(a,b): a\in A \land b \in B\}$
Przykład: $(A \cup B)\times C = (A\times C) \cup (B \times C)$
Przykład: $(A \cap B)\times C = (A\times C) \cap (B \times C)$
Fakt. Jeśli $f$ jest funkcją, to $f^{-1}[A] = \{x\in dom(f): f(x) \in A\}$
Wniosek. Jeśli $f$ jest funkcją to $f^{-1}[A\cap B] = f^{-1}[A] \cap f^{-1}[B]$.
Def. Funkcja $f$ jest injekcją, jeśli $(\forall x_1,x_2)(f(x_1)=df(x_2) \to x_1=x_2)$
Def. Funkcja $f:A\to B$ jest surjekcją, jeśli $(\forall b\in B)(\exists a\in A)(f(a)=b)$
Tw. Złożenie injekcji jest injekcją
Wniosek. Jeśli $f$ jest funkcją, to $f^{-1}$ jest funkcją wtedy i tylko wtedy, gdy $f$ jest injekcją.
Tw. Złożenie surjekcji jest surjekcją
Def $f$ jest bijekcją, jeśli $f$ jest jednocześnie injekcją i surjekcją
Wniosek. Złożenie bijekcji jest bijekcją
Def. Niech $R$ będzie relacją na zbiorze $X$.
$R$ jest zwrotna na $X$, jeśli $(\forall x\in X)((x,x)\in R)$
$R$ jest symetryczna, jeśli $(\forall x, y\in X)((x,y)\in R \to (y,x) \in R)$
$R$ jest przechodnia, jeśli $(\forall x,y,z\in X)(((x,y)\in R \land (y,z)\in R)) \to (x,z)\in R$
$R$ jest słabo antysymetryczna, jeśli $(\forall x,y\in X)(((x,y)\in R\land (y,x)\in R)\to x=y)$
Def. Relacja $\sim \subseteq X\times X$ jest relacją równoważności na $X$ jeśli jest zwrotna na $X$, symetryczna i przechodnia
Przykład: Na zbiorze liczb całkowitych $\ZZ$ określamy relację
$$
x \sim y \IFF 2|(x-y)
$$
To jest relacja równoważności na $\ZZ$.
Niech $\sim$ będzie relacją równoważności na $X$. Klasą abstrakcji elementu $a\in X$ (względem relacji $\sim$) nazywamy zbiór
$$
[a]_\sim = \{x\in X: a \sim x\}~.
$$
Niech $\sim$ będzie relacją równoważności na $X$. Wtedy
$(\forall a \in X)(a\in[a]_\sim)$
$(\forall a,b \in X)(a\sim b \to [a]_\sim = [b]_\sim)$
Tw. Niech $\equiv$ będzie relacją równoważności na $\Omega$. Niech $f(x) = [x]_{\equiv}$. Wtedy $f:\Omega \to \Omega/\equiv$ oraz
$$
\sim_f \quad = \quad \equiv
$$
Def. Partycją (rozbiciem) zbioru $X$ nazywamy taką rodzinę zbiorów $\mathcal{A}$, że
$(\forall A\in\mathcal{A})(\emptyset \neq A \subseteq X)$
$(\forall A,B\in\mathcal{A})(A\neq B \to A\cap B = \emptyset)$
$\bigcup\mathcal{A} = X$
Wniosek: Jeśli $\sim$ jest relacją równoważności na $X$, to $X/_\sim$ jest rozbiciem zbioru $X$
Tw. Niech $\mathcal{P}$ będzie partycją zbioru $X$. Wtedy relacja
$$
x \sim y \IFF (\exists P\in\mathcal{P})(\{x,y\}\subseteq P)
$$
jest relacją równoważności na $X$ oraz $X/\sim = \mathcal{P}$
Definicja: Relacja $R$ jest częściowym porządkiem na zbiorzez $X$ jeśli $R$ jest zwrotna na $X$, jest przechodnia i jest słabo-antysymetryczna.
Przykłady: standardowa słaba nierówność $\leq$ na $\RR$; podzielność na $\NN$; inkluzja ograniczona do $P(\Omega)$
Zadanie: Wyznacz wszystkie rozbicia zbioru pustego.
Notatki:
20.11.2018: Częściowe porządki
Diagramy Hassego
Def. Niech $(X,\leq)$ będzie częściowym porządkiem i $a\in X$.
$a$ jest największy w $(X,\leq)$ jeśli $(\forall x\in X)(x\leq a)$
$a$ jest najmniejszy w $(X,\leq)$ jeśli $(\forall x\in X)(a\leq x)$
$a$ jest maksymalny w $(X,\leq)$ jeśli $(\forall x\in X)(a\leq x \to x=a)$
$a$ jest minimalny w $(X,\leq)$ jeśli $(\forall x\in X)(x\leq a \to x=a)$
Jeśli $(X,R)$ jest częściowym porządkiem, to $(X,R^{-1})$ jest również częściowym porządkiem.
(dualność) Jeśli $a$ jest $R$-minimalny to $a$ jest $R^{-1}$-maksymalny, ....
Przykład: dla dowolnej liczby naturalnej $n$ istnieje ciąg $(p_k)_{k=1\ldots m}$ liczb pierwszych taki, że
$$n = p_1\cdot p_2\cdots p_m$$
Def. [Równoliczność] $|A| = |B|$ jeśli istnieje bijekcja $f:A\to B$.
Podstawowe własności równoliczności:
$|A| = |A|$
Jeśli $|A| = |B|$, to $|B|=|A|$
Jeśli $|A| = |B|$ i $|B|= |C|$ to $|A|=|C|$
Def. (zbiory skończone) $|A|=n$ jeśli $|A| = |\{1,2,\ldots,n\}|$
Def. (zbiory mocy "alef zero") $|A|=\aleph_0$ jeśli $|A| = |\NN|$
Trochę rozmawialiśmy o hotelach Elona Muska na księżycu.
Lemat. Jeśli $|A| = n$ i $a\in n$, to $|A\setminus \{a\}| = n-1$
Tw. W każdym niepustym skończonym częściowym porządku istnieje element minimalny.
Notatki:
27.11.2019: Indukcja Matematyczna - II
Tw. (Zasada Dirichletta; zasada gołębnika). Jeśli $X$, $Y$ są zbiorami skończonymi, $|X|\lt |Y|$ oraz $f:Y\to X$ to $f$ nie jest injekcją.
Przykład: W każdym zbiorze pięciu punktów z trójkąta równobocznego istnieją dwa rożne punkty takie $P$ i $Q$ , że $odl(P,Q)\leq \frac12$
Zastosowanie: metoda szukania elementów minimalnych w zbiorze skończonym.
Tw. Niech $(X,\leq)$ będzie (skończonym) częściowym porządkiem. Istnieje wtedy liniowy porządek $\preceq$ na zbiorze $X$ taki, że $\leq \subseteq \preceq$.
Uwaga: Twierdzenie to jest prawdziwe bez założenia skończoności zbioru $X$, ale na razie nie mamy środkow do udowodnienia tego w pełnej ogólności.
Notatki:
28.11.2019: Indukcja Matematyczna - III
Tw. Niech $X$ będzie zbiorem skończonym. Wtedy następujące zdania są równoważne:
$f$ jest injekcją
$f$ jest surjekcją
Oznaczenie: $Sym(X)$ = zbiór wszystkich bijekcji z $X$ w $X$.
Tw. Jeśli $|X|=n \in \NN$ to $|Sym(X)| = n!$
Załóżmy, że $A$ i $B$ są zbiorami skończonymi. Wtedy
Jeśli $A\cap B=\emptyset$ to $|A\cup B| = |A|+|B|$