Wykład przeznaczony jest dla studentów I roku I stopnia Informatyki Algorytmicznej.
Odbywa się w poniedziałki w godz. - oraz piątki w godz. - .
Zajęcia rozpoczną się na platformie Microsoft Teams: oto link do naszego zespołu:
(21/22 /Zima) K06-41a - Logika i struktury formalne
Być może w którymś momencie przejdziemy w tryb stacjonarny - wtedy odbywać się będą w sali S3 w budynku C5.
Na stronie tej znajdziesz informacje o zasadach zaliczenia, literaturze, realizowanym materiale oraz listę zadań.
Literatura
Podstawowa
K. Kuratowski, Wstęp do teorii mnogości i topologii, PWN,
W. Marek, J. Onyszkiewicz, Zbiór zadań z logiki i teorii mnogości, PWN,
Na ćwiczeniach będzie mieli dwa kolokwia (po 20 punktów).
Oceniani będziecie również za aktywność na ćwiczeniach: do zdobycia będzie mieli dodatkowe 20 punktów. O reszcie detali zostaniecie poinformowani przez prowadzących ćwiczenia.
Egzamin
Forma egzaminu zostanie doprecyzowana później: albo na platformie Teams albo w sali. Ocena za kurs będzie wystawiana za pomocą wzoru:
$$
K = \begin{cases} 2 &: E = 2 \\ \max(E,C) &: E>2 \end{cases}~,
$$
gdzie $E$ = ocena z egzaminu zaś $C$ = ocena z ćwiczeń.
Terminy egzaminów:
Termin I: 07.02.2022 (poniedziałek), godz. 11:15-13:00, Teams
Termin II: 14.02.2021 (poniedziałek), godz. 11:15-13:00, Teams
Pojęcie zdania rachunku zdań ($\mathcal{L}(\mathcal{P})$)
Pojęcie waluacji i rozszerzenie waluacji $\pi$ na dowolne zdania ($val(\phi,\pi)$)
Pojęcie tautologii: $\phi \in \mathcal{L}(\mathcal{P})$ jest TAUTOLOGIĄ ($\models \phi$),
jeśli dla dowolnej waluacji $\pi:\mathcal{P}\to \{0,1\}$ mamy $\pi(\phi) = \mathbb{1}$
Przykłady:
$\models(p \lor q) \IFF (q \lor p)$
$\models (p\land q) \IFF (q \land p)$
Notatki z wykładu: LSF01.pdf
Zadanie domowe: naucz się całego alfabetu greckiego.
08.10.2021: Tautologie
Oznaczenie: $\phi \equiv \eta$ oznacza, że $\models (\phi \IFF \eta)$
Spójnik Pierce'a: $p | q \equiv \neg p \land \neg q$ i kreska Sheffera $p\uparrow q \equiv \neg p \lor \neg q$ - są to spójniki uniwersalne (za pomocą każdego z nich można zdefiniować dowolny inny spójnik logiczny).
Def. Relacja $\sim \subseteq X\times X$ jest relacją równoważności na $X$ jeśli jest zwrotna na $X$, symetryczna i przechodnia
Przykład: Ustalmy liczbę naturalną $n\gt 0$. Na zbiorze $\ZZ$ określamy relację
$$
x \sim y \IFF n|(x-y)
$$
To jest relacja równoważności na $\ZZ$.
Niech $\sim$ będzie relacją równoważności na $X$. Klasą abstrakcji elementu $a\in X$ (względem relacji $\sim$) nazywamy zbiór
$$
[a]_\sim = \{x\in X: a \sim x\}~.
$$
Niech $\sim$ będzie relacją równoważności na $X$. Wtedy
$(\forall a \in X)(a\in[a]_\sim)$
$(\forall a,b \in X)(a\sim b \to [a]_\sim = [b]_\sim)$
Pobawiliśmy się torusami, wstępą Mobiusa i butelką Kleina
GRUPA ILORAZOWA.
Ustalamy grupę abelowa $\mathcal{G} = (G,+)$. Ustalamy podgrupę $H$ grupy $\mathcal{G}$, czyli taki niepusty podzbiór zbioru $G$, że $(\forall x,y\in H)(x-y\in H)$.
Def. Niech $(X,\leq)$ będzie częściowym porządkiem i $a\in X$.
$a$ jest największy w $(X,\leq)$ jeśli $(\forall x\in X)(x\leq a)$
$a$ jest najmniejszy w $(X,\leq)$ jeśli $(\forall x\in X)(a\leq x)$
$a$ jest maksymalny w $(X,\leq)$ jeśli $(\forall x\in X)(a\leq x \to x=a)$
$a$ jest minimalny w $(X,\leq)$ jeśli $(\forall x\in X)(x\leq a \to x=a)$
Tw. Element największy jest maksymalny.
Tw. Jeśli $(X,\leq)$ jest częściowym porządkiem, to $(X,\leq^{-1})$ też jest częściowym porządkiem
Fakt: Jeśli $a$ je $\leq$-największy ($\leq$-maksymalny) to $a$ jest $\leq^{-1}$-najmniejszy ($\leq^{-1}$-minimalny.
Wniosek. Element najmniejszy jest minimalny
.
Fakt: Jeśli $(X,\leq)$ jest częściowym porządkiem i $Y\subseteq X$ to $(Y,\leq \restriction Y)$ też jest częściowym porządkiem.
Uwaga: skrót $\leq \restriction Y$ oznacza $\leq \cap (Y\times Y)$.
Produkt częściowych porządków: dla częściowych porządków $(X,\leq_1)$ i $(Y,\leq_2)$ na zbiorze $X\times Y$ określamy
$$
(x,y) \leq (x',y') \IFF (x\leq_1 x') \land (y\leq_2 y')
$$
Fakt: $(X\times Y,\leq)$ jest częściowym porządkiem.
Tw [O uniwersalności częściowego porządku $\mathcal{P}(X)$] Jeśli $(X,\leq)$ jest częściowym porządkiem, to istnieje podzbiór $Y\subseteq P(X)$ taki, że $(X,\leq)$
jest izomorficzny z $\mathcal{P}(X)\restriction Y$.
Def: Para $(X,\leq)$ jest liniowym porządkiem na zbiorze $X$ jeśli $(X,\leq)$ jest częściowym porządkiem takim, że
$(\forall x,y \in X)(x\leq y \lor y \leq x)$.
Uwaga: w liniowych porządkach każdy element minimalny (maksymalny) jest najmniejszy (największy)
Def. y jest następnikiem x jeśli $y \gt x$ oraz $(\forall z)(z\gt x \to z\geq y)$. Podobnie: y jest poprzednikiem x jeśli $y \lt x$ oraz $(\forall z)(z\lt x \to z\leq y)$
Własności liczb naturalnych:
$(\NN,\leq)$ jest dobrym porządkiem
każdy element ma następnika
każdy element różny od 0 ma poprzednika
Tw. Jeśli $(L,\preceq)$ jest dobrym porządkiem w którym element ma następnik oraz każdy element różny od elementu najmniejszego ma poprzednik, to $(L,\preceq)$ jest izomorficzny z $(N\leq)$
....
Tw. W każdym skończonym, niepustym cześciowym porządku istnieje element minimalny
Tw. Jeśli $(L_1,\leq_1)$ i $(L_2,\leq_2)$ są skończonymi liniowymi porządkami i $|L_1|=|L_2|$, to są izomorficzne.
Tw. (O sortowaniu topologicznym) Niech $(X,R)$ będzie skończonym częściowym porządkiem.
Istnieje wtedy liniowy porządek $L$ na zbiorze $X$ taki, że $R\subseteq L$.
Tw. Jeśli $A$ i $B$ są skończone i $A\cap B = \emptyset$ to $|A\cup B| = |A|+|B|$.
Tw. Jeśli $A$ i $B$ są skończone, to $|A\times B| = |A|\cdot|B|$.
Tw. Jeśli $A$ i $B$ są skończone, to $|A^B| = |A|^{|B|}$.
Tw. Jeśli $A$ jest skończony, to $|P(A)| = 2^{|A|}$.
Tw. Jeśli $|\{1,\ldots,n\}| = |\{1,\ldots,m\}|$, to $n=m$
Tw. Jeśli $|X|=|Y| = n$, to dla dowolnej funkcji f:X\to Y$ następujące własności są równoważne:
f jest injekcją
f jest bijekcją
Zasada Dirichletta
Przykład: jeśli mamy pięć punktów w trójkącie równobocznym o boku długości 2, to dwa z nich są w odległości nie więszej niż $1$
Przykład: Jeśli $x_1,\ldots,x_n$ są dowolnymi liczbami naturalnymi, to istnieje niepusty zbiór $T\subseteq\{1,\ldots,n\}$ taki, że liczba
$\sum_{t\in T} x_t$ jest podzielna przez $n$.
Tw. Jeśli $(X,\preceq)$ jest dobrym porządkiem, to nie istnieje funkcja $f:\NN\to X$ taka, że $(\forall n\in\NN)(f(n+1) \prec f(n))$
int ndw(int a, int b){
while (a != b){
if (a < b) { b = b - a;}
else (a = a - b;}
}
return (a);
}
kończy swoje działanie po skończonej liczbie kroków jeśli wywołamy go z parametrami dodatnimi $a$ i $b$.
Otoczka Kleene'ego zbioru $X$: zbió $X^*$ wszystkich skończonych ciągów elementów zbioru $X$. Ciąg pusty zaliczamy do zbioru $X^*$ i oznaczamy go symbolem $\epsilon$.
Na zbiorze $X^*$ mamy określone dzialanie konkatenacji $\star$. Struktura $(X^*,\star,\epsilon)$ jest monoidem.
Na $X^*$ określamy relację $x \sqsubseteq y \IFF (\exists z \in X^*)(y = x \star z)$. Struktura $(X^*,\sqsubseteq)$ jest częściowym porządkiem. Dlugość ciągu $x\in X^*$ oznaczamy prze $l(x)$.
Porządek leksykograficzny. Niech $(L,\preceq)$ będzie liniowym porządkiem.
Na zbiorze $L^*$ określamy relację
$$
(x\preceq_{lex}y) \IFF {\color{LimeGreen}(}x\sqsubseteq y \lor
(\exists k){\color{red}(}(1\leq k \leq \min(l(x),l(y))) \land (x_k\prec x_k) \land(\forall i)(1\leq i\lt k \to x_i=y_i){\color{red})}{\color{LimeGreen})}
$$
Tw. Jeśli $(L,\preceq)$ jest liniowym porządkiem to również $(L^*,\preceq_{lex})$ jest liniowym porządkiem.
Link dla osób, które trochę lepiej chcą wyczuć konstrukcję liczb wymiernych z liczb całkowitych, do wykładu na temat lokalizacji w pierścieniach:
Lokalizacja
21.01.2022: Aksjomaty teorii mnogości - I
Zaczęliśmy od konstrukcji liczb rzeczywistych z liczb wymiernych za pomocą ciągów Cauchy'ego liczb wymiernych.
A1 [aksjomat ekstensjonalności] $(\forall x,y)((\forall z)(z\in x \IFF z \in y) \to x=y)$
A3 [aksjomat pary] $(\forall x,y)(\exists z)(\forall t)(t\in z \IFF (t = x \lor t = y))$
A4 [aksjomat sumy] $(\forall x)(\exists y)(\forall t)(t\in y \IFF (\exists z \in x)(t \in z))$
A5 [aksjomat zbioru potęgowego] $(\forall x)(\exists y)(\forall z)(z \in y \IFF z \subseteq x)$
A6 [aksjomat wyróżniania] Dla dowolnej formuły $\phi(t,\vec{z})$
$$
(\forall \vec{z})(\forall x)(\exists y)(\forall t)(t\in y \IFF (t\in x \land \phi(t,\vec{z})))
$$